Makat çatlağı rahatsızlığı bir çok insanın muzdarip olduğu sıhhat problemlerinin başında geliyor.

Anal fissür, halk ortasında bilinen ismiyle makat çatlağı, en sık karşılaşılan boşaltım sistemi sorunlarından biri. Dışkının atıldığı organ anüs ve etrafındaki dokularda yani makat bölgesinde yırtık ve çatlak meydana gelmesiyle oluşan bu rahatsızlığın tüm yaş ve cinsiyet kümelerinde görülebildiğini belirten Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Vafi Atalay, “Anal fissürün yol açtığı en besbelli şikâyet, dışkılama sonrasında makatta hissedilen ve cam kesiğine benzetilen ağrıdır. Ağrının yanı sıra bölgede kaşıntı, çatlak görünüm ve dışkılama sonrası kanama da tipik belirtiler arasında” dedi.

Makat Çatlağının Asıl Nedeni…

Oluşan makat çatlağının temel nedeni çok kasılmadır. Ikınarak zorla yapılan dışkılamayla mukoza yırtılır ve yara oluşur bu yüzden de bu sıhhat sorununun çoklukla kabızlıktan kaynaklandığını lisana getiren Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Vafi Atalay, “Ancak kabızlık olmasa bile; doğum, ağır kaldırma, bağırsak hastalıkları yahut uzun mühlet oturma sonucu makat bölgesinin tahriş olması üzere faktörlerle de anal fissür oluşabileceği bilinmeli. Büyük bir çoğunluk doğal prosedürlerle büsbütün iyileşebilse de inatçı olaylarda botoks yahut cerrahi usullerden faydalanmak şart” dedi.

Yüzde 60’tan fazla hasta cerrahiye gerek kalmadan iyileşebiliyor

Spazm makat çatlağına sebep oluyor, oluşan çatlak da spazmları artırıyor diyen Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Vafi Atalay, “Yırtık oluştuktan sonra bölgeyi besleyen ince damarlar tekrar bu kasılmalar nedeniyle basıya maruz kalıyor ve makattaki yarayı tam olarak kanlandıramıyor yani güzelleştiremiyor ve kronik ülser oluşabiliyor. Çatlağın neden olduğu ağrı da reflekse yol açarak anüste spazmı arttırıyor ve böylelikle kısır döngüye giriliyor” dedi. Anal fissürü olan birçok hastaya ameliyat önermediklerini lisana getiren Prof. Dr. Vafi Atalay, “Hastaların yüzde 60’tan fazlası sıcak su banyosu, beslenme değişikleri ve makat kasındaki spazmı çözen lokal kremlerle büsbütün güzelleşebiliyor. Bu ömür değişiklikleri ve kremlere karşın bir tedavi sağlanamıyorsa cerrahiyi o noktada gündemimize alıyor ve ilgili kası keserek spazmı ortadan kaldırıyoruz” biçiminde konuştu.

Ameliyat olmak istemeyenler botoks düşünebilir

Ameliyatın çok küçük bir kesi ile yapıldığını ve kısa bir operasyon müddetiyle tıpkı gün taburcu olunabildiğini paylaşan Prof. Dr. Vafi Atalay, “Başarı oranı çok yüksek olan cerrahi prosedürde, çoklukla operasyondan sonraki üç hafta içinde düzgünleşme sağlanıyor. Fakat iç kas yerine dış kas kesilirse gaz ve dışkı kaçırma sorunları yaşanabileceği için bu sürecin tecrübeli cerrahlar tarafından yapılması değerli. Cerrahiden kaçan, daha evvel ameliyat olmuş yahut doğum travması üzere nedenlerle makat kası hasarlı hastalarda ise botoks enjeksiyonu düşünülebilir. Kesin başarısı ameliyat kadar yüksek olmasa da uygun hastalar için botoks da tesirli bir tahlildir. Makat içine botoks enjeksiyonu ile kasta süreksiz bir felç yaratılır böylelikle kan akışı olağana döner ve spazmlar önlenerek yaraya güzelleşme fırsatı tanınır. Süreç sonrası birkaç ay boyunca gaz ve dışkı kaçırma doğaldır” dedi.

Genel Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Vafi Atalay, anal fissüre karşı meskende uygulanabilecek doğal tedavi yollarını sıraladı:

1. Sıcak suya oturma banyosu yapın. Sabah ve akşam dayanılacak derecedeki sıcak suyun içinde 15 dakika oturmak anlık rahatlama sağlar, ağrıyı azaltır ve güzelleşmeyi hızlandırır.
2. Kabızlıktan korunun. Lif içeriği güçlü meyve ve sebzelerle beslenmek dışkının yumuşak olmasını sağlar, probiyotik desteği almak bağırsak hareketlerini düzenler.
3. Tuvalette uzun müddet oturup çok ıkınmaktan kaçının. Bilhassa de telefonla nedeniyle uzayan tuvalet mühleti dışkılamaya konsantrasyonu engelleyerek makattaki baskıyı artırır bunun sonucunda da çatlak derinleşir ve güzelleşme gecikir.
4. Tuvalet gereksinimini uzun müddet bekletmeyin. Dışkılama muhtaçlığını uzun mühlet bekletmek fissürü kötüleştirir. Ekseriyetle tüm günü dışarda geçireneler dışkılama için konuta gitmeyi bekler fakat bu sağlıklı bir alışkanlık değildir.
5. Bol su için ve sistemli fizikî aktiviteye dikkat edin. Bağırsak sıhhatini desteklemek kabızlık oluşumunu engelleyerek makat çatlağının güzelleşmesine yardımcı olur.
6. Makatı tahriş etmeyin. Yumuşak tuvalet kağıtları tercih edin ve bölgeyi ılık suyla temizlemeye itina gösterin. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)