Hormonlar Vücudumuzdaki Görevleri Nelerdir
Büyümeden üremeye, kan şekeri düzeyinden su istikrarına kadar hayati pek çok işlev; böbrek üstü bezleri, tiroit, pankreas ve hipofiz üzere organlarda üretilen hormonlar tarafından yönetiliyor.
Bu yüzden hormon düzeylerindeki değişikliklerin yaşlanma suratını etkilediğini belirten Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Fulya Akın, “Vücudumuzun adeta orkestra şefi olan tiroit hormonu yaşla bir arada yoruluyor ve dayanağa gereksinim duyuyor. Bilhassa bayanlarda 50 yaşından sonra sağlıklı yaşlanmanın temel taşlarından biri hormon istikrarının korunmasıdır. Bunun için de istikrarlı beslenme, sistemli idman, gerilim idaresi ve sıhhat denetimleri kaçınılmazdır” dedi.
Büyüme ve Cinsiyet Hormonları
Yeterli takviyenin ve ihtimamın gösterilmediği durumlarda tembel, hantal ve metabolizması yavaşladığı için kilo veremeyen bir bedenin bizi beklediğini hatırlatan Anadolu Sıhhat Merkezi Hastanesi’nden Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Fulya Akın, “Büyüme hormonumuz azaldığı için gençlik iksirimizi kaybediyoruz, cinsiyet hormonlarımız azaldığı için cinsel isteğimiz yerle bir oluyor. Ekseriyetle 45-50 yaş aralığından sonra başlayan bu hormonal değişimler yüzünden kemik yoğunluğunda azalma, kas kaybı ya da bağışıklığın zayıflaması üzere birçok biyolojik değişim ortaya çıkıyor” dedi.
Hormonlar yaşlanmayla birlikte düzensizleşiyor
En çok şikâyet edilen hususlardan biri olan yağ birikiminde, hormonların rolünün çok büyük olduğunu belirten Prof. Dr. Fulya Akın, “Özellikle kan şekeri düzeyini dengeleyen insülinin, beyne tokluk sinyali gönderen leptinin ve gerilime verilen yansıyı düzenleyen kortizolün çok yükselmesi yağ birikimini tetikleyebilir” açıklamasında bulundu. Yaş ilerledikçe, hormonal sistemde birtakım değişimlerin yaşanmasının çok doğal olduğunu ve birçok yaşa bağlı sıhhat probleminin temelinde bu durumun yattığını paylaşan Akın, yaş almaktan en çok etkilenen hormonları sıraladı:
Östrojen ve progesteron: Menopoz periyoduna girilmesiyle birlikte östrojen ve progesteron düzeyleri kıymetli ölçüde azalır. Bu durum sıcak basması, uyku bozuklukları, kemik yoğunluğunda azalma ve kardiyovasküler hastalık riskinin artması üzere meselelere yol açabilir.
Testosteron: Erkeklerde yaşla birlikte azalan testosteron üretimi; kas kütlesi kaybı, güç düşüklüğü, cinsel isteksizlik ve ruh halinde dalgalanmalara sebep olabilir.
Kortizol: Kronik gerilim ve yaşlanma, kortizol düzeyinin daima yüksek kalmasına neden olur. Kortizol uzun vadede bağışıklık sistemini baskılayarak iltihaplanmayı artırabilir ve kilo alımına taban hazırlayabilir.
İnsülin: Yaşla birlikte azalan insülin hassaslığı; metabolik sendrom, tip 2 diyabet ve obezite üzere kronik hastalıklara yatkınlığı artırır.
Tiroid: Yaşlanma sürecinde tiroid işlevleri da yavaşlar. Bu durum metabolizmanın yavaşlamasına, güç düşüklüğüne ve kilo artışına davetiye çıkarır.
Sağlıklı ömür ve yanlışsız desteklerle yaşlanmanın tesirleri azaltılabilir
Hormon seviyelerinde gerçekleşmesi beklenen değişikliklerin bilinmesinin alınabilecek tedbirler açısından değerli olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Fulya Akın, “Örneğin, insülin direncinin neden olabileceği olumsuz durumlardan korunmak için kilo kaybı ve idman gerekir. Bunun için de Dünya Sıhhat Örgütü’nün haftanın üç gününde toplam 150 dakikalık tempolu yürüyüş tavsiyesi göz önünde bulundurulabilir. Hiperparatiroidi, hipertiroidi ve hipotiroidi sıklıkla gözden kaçan tablolar biçiminde ortaya çıkar. Tiroid bozukluklarıyla hayli sık karşılaşılmasına karşın ekseriyetle tanısı gecikir. Tiroid açısından erken teşhisle hormon replasmanı meseleleri önlenebilir. Diyabete karşı ise ömür biçimi ve beslenme alışkanlıklarının düzeltilmesi çok kıymetlidir. Kan şekerinin yol açabileceği vasküler ve nörolojik komplikasyonlar bu sayede geciktirilebilir. Menopoz, kemik erimesine yer hazırlayabileceği için kalsiyum ve d vitamininden varlıklı beslenme ve güneşten yanlışsız faydalanma ile bu makus sonuçlar önlenebilir. Yaşlı erkeklerde cinsiyet hormonlarının azalması üzerinde pek durulmaz lakin yanlışsız teşhis ve tedavi ile cinsel isteksizlik de ortadan kaldırılabilir” diye konuştu. (BSHA / Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
