“Etki Ajanlığı” Düzenlemesi TBMM Gündeminden Çıkarılmalıdır!
Türk Tabipler Birliği, mecliste görüşülen Tesir Ajanlığı düzenlemesi hakkında açıklama yapılarak, düzenlemenin bir an evvel gündemden çıkartılması gerektiğini savundu.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) milletvekilleri tarafından 18 Ekim 2024 günü Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunulan ve 23 Ekim 2024 günü Adalet Komisyonu’nda görüşülerek kabul edilen “Noterlik Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi” başlıklı torba yasa teklifinin, bu hafta TBMM Genel Kurulu gündemine alınması beklenmektedir.
Devlet Sırlarına Karşı Hatalar ve Casusluk
Torba yasa teklifinin 16. hususunda; Türk Ceza Kanunu’nun “Devlet Sırlarına Karşı Kabahatler ve Casusluk” kısmında “Devletin güvenliği yahut siyasal faydaları aleyhine hata işleme” başlığıyla yeni bir cürüm ihdas edilmesi, “devletin güvenliği yahut iç ya da dış siyasal faydaları aleyhine yabancı bir devlet yahut tertibin stratejik çıkarları yahut talimatı doğrultusunda hata işleyenler”in 3 yıldan 7 yıla kadar mahpus cezasına çarptırılması, kelam konusu aksiyon “savaş sırasında işlenmiş yahut devletin savaş hazırlıklarını yahut savaş aktifliğini yahut askeri hareketlerini tehlikeyle karşı karşıya bırakmışsa” cezanın 8 yıldan 12 yıla kadar artırılması, kelam konusu aksiyonun “milli güvenlik açısından stratejik değeri haiz üniteler ile proje, tesis ve hizmetleri yerine getiren kurum ve kuruluşlarda vazife yapanlar tarafından işlenmesi halinde” cezanın bir kat artırılması teklif edilmektedir.
Etki Ajanlığı Yasası
Kamuoyunda “Etki Ajanlığı Yasası” olarak da nitelendirilen düzenlemenin, Mayıs 2024’te farklı toplumsal bölümlerden gelen yansılar üzerine 9. Yargı Paketi taslağından çıkarılmasının akabinde bu sefer da bir torba yasa teklifine dahil edildiği görülmektedir. Düzenlemenin en büyük sorunu; “devletin iç ve dış siyasi yararları”, “yabancı organizasyon”, “stratejik çıkar”, “talimat”, “savaş etkinliği” üzere kapsamı/sınırı meçhul ve geniş yorumlamaya açık sözlere yer vermesidir. Yakın tarihimizde bilinmeyen ve yoruma açık ibarelerle hayata geçirilen birçok düzenlemenin söz özgürlüğüne büyük darbeler vurduğu, keyfi uygulamalara ve suistimallere yol açtığı, muhalif kişi ve kurumlar nezdinde önemli hak kayıpları yarattığı unutulmamalıdır.
Teklifin yasalaşması halinde mesleksel bağımsızlığın değer taşıdığı sivil toplum, medya, kültür-sanat, akademi, bilim üzere birçok alanda halihazırda kısıtlı olan özgür çalışma ve üretme ortamı daha da zedelenecektir. Mesleklerini icra edenlerin her an “etki ajanı” olarak suçlulaştırılmasına, düşünme ve söz özgürlüğünün gerek dışsal gerek içsel bir basınçla daha da kısıtlanmasına yer sağlanacaktır. Sıhhat alanı özelinde doktorların ve bilim insanlarının milletlerarası kurum ve kuruluşlarla yaptıkları işbirlikleri, kaynaklara erişimleri, bilgi alışverişleri ve bilimsel üretimleri sınırlanacak, beyin/hekim göçü daha da tırmanacaktır. Temel hak ve özgürlükleri açıkça kısıtlayan; Türkiye’nin siyasal, toplumsal, kültürel, bilimsel ortamına tehdit oluşturan; yasallık, bellilik ve öngörülebilirlik unsurlarını yok sayması nedeniyle Anayasa’ya ve Türkiye’nin tarafı olduğu memleketler arası kontratlara karşıt olan “Etki Ajanlığı” düzenlemesinin derhal ve kesin olarak TBMM gündeminden çıkarılmasını istiyoruz. Mesleğimizin bağımsızlığı, meslektaşlarımızın hakları ve toplumun sıhhat hakkı için kelamımızı söylemeye, bilimsel doğruları savunmaya devam edeceğiz. (BSHA – Bilim ve Sağlık Haber Ajansı)
